W ostatnią niedzielę, 4 sierpnia, przy pięknej pogodzie, tor wyścigowy w Piatigorsku ugościł 39 koni, które miały powalczyć o tytuły najpiękniejszych na jubileuszowym, bo XX. Czempionacie Rosji Koni Achał-Tekińskich.
W oczekiwaniu na tytuły...
fot. A. Avramenko
Konie rywalizowały ze sobą w czterech klasach: klaczy dwuletnich, ogierów dwuletnich, klaczy trzyletnich i starszych oraz ogierów trzyletnich i starszych. Najliczniejszy był ring dwulatek, który zgromadził 13 klaczek, 11-tu uczestników miała klasa ogierów starszych, 10-ciu - ogierów młodszych, a najsłabiej obsadzona była kategoria klaczy starszych, bo liczyła sobie zaledwie 5 uczestniczek. Pod względem hodowców, najliczniej był reprezentowany Stawropolski Konny Zawod, który miał 13-tu swoich przedstawicieli, co stanowi 1/3 całej czempionatowej stawki! 9 koni pochodziło ze stadniny im. Naiba Idrisa, a 4 - ze stadniny Shakh Teke. Konie były oceniane przez trzyosobową komisję, w składzie: Tatiana Ryabova, Nadiezhda Abramova oraz Nadiezhda Tarasova. Oceniano typ, eksterier (głowa i szyja, kłoda, nogi) oraz ruch.
Dekoracja Pelvana Khan,
fot. A. Avramenko
Spośród 13-tu dwuletnich klaczy najlepsza okazała się - niepobita także na torze wyścigowym - kara Osnova, córka Piastra i wnuczka Murgaba. Rodowód tej klaczy przyprawia o zawrót głowy. Pochodzi po jednym z
najlepszych reproduktorów ostatnich lat oraz z doskonałej linii
żeńskiej, która obfitowała w konie zwyciężające na pokazach i w
prestiżowych gonitwach.
Osnova 2017 (Piastr - Osanka po Murgab), hod. i wł. SKZ,
fot. A. Avramenko
Matką Osnovy jest 9-letnia Osanka, która dochowała się trzech źrebiąt, w tym doskonałego og. Obereg (również po Piastrze) - trzylatka mającego na koncie 8 startów i 8 zwycięstw (w tym Derby). Ogólna punktacja Osnovy to 86,35 pkt., co jest drugim wynikiem na całym Czempionacie. Otrzymała także najwyższe noty za ruch - 25,50 pkt. Postanowiłam bliżej przyjrzeć się nogom koni achał-tekińskich, które nie są ich najmocniejszą stroną - w tym elemencie Osnova uzyskała 23,6 pkt. - co jest czwartym rezultatem w jej klasie. Klacz została wyhodowana przez Alexandra Klimuka i pozostaje własnością stadniny stawropolskiej.
Gakiya 2017 (Orazserdar - Gitana po Pirakhmed), hod. i wł. SKZ,
fot. A. Avramenko
Tuż za Osnovą, uplasowała się jej stajenna koleżanka Gakiya. Ta ciemno-siwa klacz jest jednym z nielicznych źrebiąt po ogierze Orazserdar, Czempionie Rosji z 2015 roku. Ekstremalnie egzotyczny i typowy, o urodzie niemal mitycznego stworzenia, kary ogier jako czterolatek został sprzedany do Chin, zapewne za ogromną kwotę. Przed sprzedażą, jego hodowca Alexandr Klimuk, postanowił jednak użyć go na kilku klaczach i w 2017 roku urodziła się siódemka jego potomstwa. Zostało też pobrane i zamrożone nasienie Orazserdara, być może więc, doczekamy się jeszcze jakichś koni po nim. A wracając do głównej bohaterki, to strona żeńska rodowodu Gakii, również prezentuje się imponująco, gdyż klacz pochodzi od sprawdzonej i długoletniej matki hodowlanej, kl. Gitana. Siwa córka Pirakhmeda i Geishy, Młodzieżowa Wiceczempionka Rosji 2008, w swojej karierze hodowlanej daje same córki, z których większość została wcielona do stawropolskiego stada matek. Łączna nota Gakii była identyczna jak w przypadku Osnovy, ale o jej drugim miejscu zadecydowały niższe oceny za eksterier. Otrzymała natomiast drugą najwyższą notę pokazu za typ - 37,35 pkt.
Pozitsiya 2017 (Orazserdar - Pallada po Piastr), hod. i wł. SKZ,
fot. A. Avramenko
Trzecią lokatę i tytuł II Młodzieżowej Wiceczempionki Rosji zdobyła kolejna klacz hodowli stawropolskiej, a także druga na tym pokazie córka wspomnianego Orazserdara - nietypowo i spektakularnie umaszczona Pozitsiya. Pozostaje ona w treningu wyścigowym i dotychczas na dwa starty, udało się jej zająć dwa płatne, czwarte miejsca. Matką ciemno-izabelowatej klaczy jest córka Piastra - Pallada, która po udanej karierze wyścigowej została wcielona do stada i doczekała się póki co trzech źrebiąt, z których dwa startują na torze z mniejszymi i większymi sukcesami. Pozitsiya uzyskała łącznie 85,77 pkt., co było jedną z najwyższych ocen na pokazie.
Zdobywczyni piątej lokaty - Nega Geli,
fot. A. Avramenko
Pozostałe miejsca przedstawiają się następująco:
4. GARAM SHAKH 2017 (Bartang - Gaya Shakh), hod. i wł. Shakh Teke Studfarm / 85,48 pkt. (najwyższa nota pokazu za eksterier i typ: 73,60 pkt. i 37,35 pkt.)
5. NEGA GELI 2017 (Altyn Yulduz Geli - Nizanin Geli), hod. i wł. Geli Studfarm / 84,57 pkt. (najwyższa punktacja za nogi w swojej klasie: 23,9 pkt.)
6. AISEL SHAKH 2017 (Sarmat Shakh - Akylly), hod. i wł. Shakh Teke Studfarm / 84,45 pkt.
7. SURGADAR 2017 (Gadarf - Sureya), hod. i wł. Naib Idris Studfarm / 83,75 pkt. (najwyższa punktacja za nogi w swojej klasie: 23,9 pkt.)
8. GAETANA 2017 (Yulduzbek - Ganiya), hod. i wł. SKZ / 82,80 pkt.
9. MUZA DAG 2017 (Mamai - Asuza), hod. M. M. Aliyev, wł. G. M. Isaev / 82,17 pkt.
10. SANAR 2017 (Agul - Faiza), hod. i wł. Djaparov Studfarm / 81,72 pkt.
11. ANIKAT 2017 (Kalyan - Amanta), hod. i wł. O. A. Starchak / 81,65 pkt.
12. GARPELIYA 2017 (Garayusup - Paloma Dag), hod. i wł. Naib Idris Studfarm / 80,45 pkt.
13. ALZHANGUL 2017 (Mergenbek - Alzhana), hod. i wł. M. S. Urusova / 80,32 pkt.
Klasa ogierów młodszych była trzecią co do liczebności kategorią pokazu. W ringu zaprezentowano 10-ciu kandydatów do tytułu Czempiona Rosji. Zgodnie z przewidywaniami i z dużą przewagą punktową zwyciężył stawropolski Kovshutkhan. Cóż można powiedzieć... Konie takie jak on nie rodzą się co sezon, ten fenomenalny dwulatek ma szansę stać się w przyszłości fundamentalną końską osobowością w rasie achał-tekińskiej.
Kovshutkhan 2017 (Melebirgut - Kesketli po Murgab), hod. i wł. SKZ,
fot. A. Avramenko
Młody ogier o pięknym, ciemno-jelenim, lśniącym umaszczeniu jest synem wybitnego reproduktora Melebirguta (Piastr - Rosinka po Orlan), dającego świetnie biegające potomstwo oraz jednej z najpiękniejszych matek w stadninie Alexandra Klimuka - karej Kesketli (Murgab - Pendjire po Karar). Kovshutkhan posiada więc w swoim rodowodzie najlepszą i najcenniejszą z możliwych krew.
Kovshutkhan w efektownym ruchu,
fot. A. Avramenko
Ogier zgromadził na swoim koncie najwyższą łączną punktację pokazu, bo aż 87,13 pkt. Otrzymał także najwięcej punktów za typ - 38,70 pkt., drugą w kolejności notę za eksterier - 73,30 pkt. oraz za ruch i nogi - po 24,00 pkt.
Djangarai Shakh 2017 (Gedem Shakh - Djanuri Nisa po Aknur), hod. i wł. Shakh Teke Studfarm,
fot. A. Avramenko
Na drugim miejscu, ze stratą 3,18 pkt. do zwycięzcy, uplasował się jeleniej maści Djangarai Shakh - jak wskazuje przydomek - wychowanek stadniny Shakh Teke. Jest on synem og. Gedem Shakh, debiutującego reproduktora po bardzo dobrym i sprawdzonym w hodowli og. Galaly oraz młodej kl. Djanuri Nisa (Aknur - Djakhan po Ashug), której jest to pierwsze źrebię w karierze. Ogólna nota ogiera to 83,95 pkt.
Mudjakhid 2017 (Milan - Almira po Mikhman), hod. i wł. Djaparov Studfarm,
fot. A. Avramenko
Ostatnie premiowane miejsce zajął gniady Mudjakhid, wyhodowany przez braci Djaparov z Dagestanu. Ich hodowla ukierunkowana jest na konie wyścigowe, z których większość radzi sobie na torze przynajmniej dobrze. Zdobywca tytułu II Młodzieżowego Czempiona Rosji czeka póki co jeszcze na swój pierwszy start, a być może jego kariera rozkwitnie w przyszłym sezonie. Mudjakhid jest ostatnim synem ogiera Milan (Manas - Mesele), który niestety padł w 2016, a wcześniej zdążył zostawić interesującego karego Adila (pełny brat Mudjakhida). Matką naszego bohatera jest Almira (po Mikhman), która w ubiegłym roku dała obiecującego ogierka po Magasie, a więc kolejny wyścigowy prospekt. Mudjakhid ukończył rywalizację z notą 83,80 pkt.
4. KARAMERGEN 2017 (Melebirgut - Melina), hod. i wł. SKZ / 83,37 pkt.
5. BAGOR SHAKH 2017 (Galaly - Bigoim), hod. i wł. Shakh-Teke Studfarm / 83,20 pkt.
6. PORKHAN 2017 (Yulduzbek - Partlama), hod. i wł. SKZ / 83,17 pkt.
7. FLAYER 2017 (Flamingo - Aspartana), hod. i wł. "Lag-Servis+" Studfarm / 83,15 pkt. (najwyższa nota pokazu za nogi 24,2 pkt.)
8. DIGRAF 2017 (Diger Dag - Arafat Gubden), hod, i wł. Naib Idris Studfarm / 82,48 pkt.
9. GURID 2017 (Dok - Gitara), hod. SPK Sektor, wł. D. Kh. Adjiyev / 81,38 pkt.
10. ANDIDJAN 2017 (Adar - Kashira), hod. K. G. Zakariev, wł. M. B. Gadjiyev / 80,98 pkt.
Najsłabiej obsadzony był trzeci ring, czyli klasa klaczy starszych - liczyła sobie bowiem zaledwie 5 uczestniczek. Wszystkie miejsca podzieliły między sobą dwie znane hodowle - Stawropolski Konny Zawod oraz stadnina im. Naiba Idrisa.
Pulkhatyn 2016 (Piastr - Preriya po Djeiran), hod. i wł. SKZ,
fot. A. Avramenko
Pierwsze miejsce zajęła stawropolska Pulkhatyn. Trzyletnia klacz z charakterystycznym, "ludzkim" spojrzeniem to córka wyścigowego reproduktora Piastra oraz kl. Preriya (Djeiran - Paltagul po Gaigysyz). Rywalizację zakończyła z wynikiem 84,23 pkt., który był czwartą najwyższą notą pokazu. Pulkhatyn była także czwarta w ogólnej klasyfikacji za typ rasowy oraz pierwsza (razem z Garam Shakh) pod względem poprawności eksterieru - wyprzedziła nawet rekordzistę Kovshutkhana.
Gaysu 2016 (Garayusup - Gayba po Gench), hod. i wł. Naib Idris Studfarm,
fot. A. Avramenko
Niespełna pół punktu za Pulkhatyn (83,80 pkt.), uplasowała się gniada Gaysu, wyhodowana przez stadninę im. Naiba Idrisa. Podobnie jak jej rywalka, pochodzi z rocznika 2016 i może pochwalić się fenomenalnym rodowodem., który został skonstruowany na bazie krwi stawropolskiej. Ojcem Gaysu jest fenomenalny, kary Garayusup - multiczempion i wybitny reproduktor, który sam jest synem Mangyta - pełnego brata legendarnego Murgaba. Matką gniadej trzylatki jest natomiast jedna z najlepszych i najpiękniejszych córek innego utytułowanego ogiera - Gencha. Mowa o kl. Gayba, która jest jego żywą kopią i prawdziwą perłą w kolekcji klaczy ze stadniny im. Naiba Idrisa. Oprócz tytułu Wiceczempionki Rosji, Gaysu może pochwalić się też drugą najwyższą notą pokazu w kategorii "ruch" - 24,00 pkt. (razem z Kovshutkhanem, Melebatyrem i Sergenchem).
Yalkamysh 2016 (Melebaidak - Yazdursun po Murgab), hod. i wł. SKZ,
fot. A. Avramenko
Trzecie miejsce padło łupem kolejnej stawropolskiej gwiazdy - trzyletniej Yalkamysh (83,43 pkt.). Podobnie jak w przypadku Pulkhatyn i Gaysu, tu również różnice były minimalne, bo od drugiej lokaty dzieliło ją zaledwie 0,37 pkt.! Poziom tej kategorii wiekowej był więc mocno wyrównany. Ta piękna, żeńska klacz, o sylwetce zamkniętej w długich liniach, pochodzi po og. Melebaidak - ojcu bardzo dobrych koni wyścigowych oraz od kl. Yazdursun (Murgab - Yarodja po Orlan), która ma na swoim koncie tytuł Młodzieżowej Czempionki Rosji oraz Czempionki Świata. Sama Yalkamysh łączy nieprzeciętną urodę z dzielnością wyścigową - w swojej karierze startowała 6 razy, z czego dwa razy wygrała (w tym Oaks), dwa razy była druga i dwa razy trzecia.
Dekoracja Pulkhatyn,
fot. A. Avramenko
Kolejne lokaty zajęły:
4. OGULGEREK 2016 (Gench - Ogledje), hod. SKZ, wł. I. G. Kulygin / 83,27 pkt.
5. AZGUL 2016 (Garayusup - Plastika), hod. i wł. Naib Idris Studfarm / 82,83 pkt.
Ostatnia klasa, to druga pod względem liczebności, kategoria ogierów trzyletnich i starszych. O tytuł Czempiona Rosji walczyło ze sobą 11-tu przedstawicieli roczników: 2014, 2015 i 2016. Zwycięzcą, z notą 85,83 pkt., został czteroletni Pelvan Khan. Jego rezultat był trzecim najwyższym wynikiem w ogólnej klasyfikacji. Był też drugi pod względem typu rasowego, zaraz za dwuletnim Kovshutkhanem.
Pelvan Khan 2015 (Alam - Peikam po Alsakar), hod. Yulduz Studfarm, wł. D. E. Zagaynov,
fot. A. Avramenko
Ogier został wyhodowany w stadninie Yulduz i poraża efektownym typem rasowym - zwłaszcza szlachetną głową ozdobioną charakterystycznymi, "smoczymi" oczami. Jest efektem połączenia og. Alam z rzadkiej obecnie linii Everdy Teleke oraz kl. Peikam (Alsakar - Aishat po Koldun), bardzo dobrej i sprawdzonej matki koni wyścigowych. Pelvan Khan również należy do tego grona, bowiem w swojej karierze wystartował już 10 razy, z czego zanotował 2 zwycięstwa, dwa drugie i dwa czwarte miejsca.
Sergench 2016 (Gepard Dag - Sarir po Garayusup), hod. i wł. Naib Idris Studfarm,
fot. A. Avramenko
Drugie miejsce przypadło w udziale gniademu Sergenchowi wyhodowanemu w stadninie im. Naiba Idrisa. Został oceniony na 84,63 pkt., a jego ruch na 24,00 pkt. - co jest drugim najwyższym wynikiem pokazu. Podczas dekoracji niestety wykazał się pewną niesubordynacją i zaprezentował się publiczności w swobodnym ruchu bez prezenterki na głowie, okraszając ten występ serią baranków i bryknięć. :-)
Bonusowy występ Sergencha,
fot. A. Avramenko
Egzotycznej urody Sergench urodził się w 2016 roku i pochodzi po wspaniałych rodzicach. Jego ojcem jest przepiękny Gepard Dag, syn multiczempionów - Gencha oraz Polnoch, a matką - porażająca typem rasowym Sarir, córka Garayusupa i Siringi, a zatem pełna siostra Młodzieżowego Czempiona Świata - Saburbeka. Gepard w ubiegłym roku został sprzedany do Chin, zostawił po sobie w Rosji kilka źrebiąt, a Sergench wydaje się być najlepszym z nich - mam więc nadzieję, że zostanie następcą ojca i dostanie szansę w hodowli.
Melebatyr 2015 (Melebaidak - Magriba po Gench), hod. i wł. SKZ,
fot. A. Avramenko
Zdobywcę trzeciej lokaty - czteroletniego Melebatyra - oddzieliło od drugiego miejsca niecałe pół punktu - zakończył rywalizację z wynikiem 84,20 pkt. Ten efektowny, jeleni ogier może poszczycić się bardzo poprawną budową, która została oceniona na 72,60 pkt., co jest trzecim najlepszym rezultatem czempionatu.
Melebatyr w ruchu, który został mu oceniony na 24 pkt. - jest to drugi najwyższy wynik w ogólnej klasyfikacji za ten element,
fot. A. Avramenko
Patrząc na Melebatyra, uderza w nim podobieństwo do jego słynnego, niestety już nieżyjącego, dziadka Gencha - dwukrotnego Czempiona Świata. Długie linie sylwetki i charakterystyczna głowa o lekko wypukłym profilu - to jego znaki rozpoznawcze, które jak widać przekazuje także w drugim pokoleniu. Melebatyr jest po Melebaidaku, o którym wspominałam jako ojcu świetnych koni wyścigowych. Sam też może pochwalić się bogatą karierą na torze i tę właśnie dzielność przekazał także swemu synowi, który jest od kilku sezonów jednym z najlepiej biegających koni w Piatigorsku. Matką Melebatyra jest przedwcześnie padła Magriba, córka Gencha i Merver, dwukrotna II Wiceczempionka Rosji. Melebatyr jest jej ostatnim i najlepszym potomkiem.
Na dalszych miejscach uplasowali się:
4. GARASELIM 2016 (Garayusup - Sidneya), hod. i wł. Naib Idris Studfarm / 83,97 pkt.
5. SILAMO NAIB 2014 (Sapsan - Makhmara), hod. naib Idris Studfarm, wł. R. M. Rabadanov / 83,82 pkt.
6. KARAKURT 2015 (Gorkhan - Pripyat), hod. K. G. Zakariev, wł. M. B. Gadjiyev / 83,77 pkt.
7. GARATAM 2016 (Garayusup - Korrida), hod. i wł. Naib Idris Studfarm / 83,35 pkt.
8. REI 2016 (Paikend - Redjeli), hod. i wł. SKZ / 82,47 pkt.
9. ART 2015 (Taimaz Akhal - Elgaya), hod. Akhal Studfarm, wł. S. Suravetskiy / 81,92 pkt.
10. EZIZKHAN 2014 (Gench - Garaay), hod. SKZ, wł. L. N. Chaplygina / 81,90 pkt.
11. LUTSEFAL 2016 (Atom - Lalazar), hod. i wł. I. I. Grishina / 80,27 pkt.
Spoglądając w rodowody prezentowanych koni nasuwa się wniosek, że nie ma dominacji jakiegoś jednego konkretnego reproduktora. Zarówno pod względem ojców, jak i w mniejszym stopniu w przypadku linii męskich, występuje pewne zróżnicowanie, co dla tak hermetycznej puli genów, jest wręcz zbawienne. Obserwujemy także występowanie przedstawicieli linii nie tyle rzadkich, co nawet wygasających. Istnieje zatem nadzieja, że cenne i nie tak wyeksploatowane geny nie znikną z populacji koni achał-tekińskich.
Orazserdar na Czempionacie Rosji w 2015 roku,
fot. N. Tarasova
Pod względem ilości potomstwa na prowadzenie wysunął się kary Garayusup ur. 2000 (Mangyt - Oprava po Pudok), hodowli stawropolskiej, a należący do stadniny im. Naiba Idrisa, z piątką źrebiąt (Garpeliya, Gaysu, Azgul, Garaselim, Garatam).
Na drugim miejscu ex aequo, z dwójką potomstwa uplasowali się:
Orazserdar ur. 2012 (Murgab - Ogledje po Djeykhun), hod. SKZ, sprzedany do Chin - Gakiya, Pozitsiya
Piastr ur. 1998 (Polot - Pudokkhan po Arslan), hod. i wł. SKZ - Osnova, Pulkhatyn
Melebaidak ur. 2002 (Dasht - Malva), hod. i wł SKZ - Yalkamysh, Melebatyr
Melebirgut ur. 2006 (Piastr - Rosinka po Orlan), hod. i wł. SKZ - Kovshutkhan, Karamergen
Yulduzbek ur. 2002 (Murgab - Yangyn po Orlan), hod. i wł. SKZ - Gaetana, Porkhan
Gench ur. 2004 (Murgab - Gulgadam po Galkan), hod. SKZ, wł. I. G. Kulygin - Ogulgerek, Ezizkhan
Pozostali ojcowie byli reprezentowani na czempionacie przez jednego potomka. W odniesieniu do linii męskich prym wiedzie ród Posmana, z którego pochodzi wielu czempionów ostatnich lat i na XX. Czempionacie miał 13-tu swoich przedstawicieli i przedstawicielek. Ta dominacja jest zasługą głównie epokowego og. Gaigysyz ur. 1988 (Karaman - Siyagul po Angar), importowanego do Rosji z Turkmenii, gdzie dał całą plejadę doskonałych koni. Na pokazie reprezentowanych było jego trzech synów:
Murgab - poprzez potomstwo Orazserdara, Yulduzbeka, Gencha i Geparda Dag (Gakiya, Pozitsiya, Gaetana, Porkhan, Ogulgerek, Ezizkhan, Sergench)
Mangyt (pełny brat Murgaba) - poprzez potomstwo Garayusupa (Garpeliya, Gaysu, Azgul, Garaselim, Garatam)
Mikhman - poprzez potomstwo Agula (Sanar)
Również pokaźna grupa, bo licząca sobie 12 koni, należy do linii męskiej og. El. Ponad połowa tej stawki to reprezentacja og. Piastr ur. 1998 (Polot - Pudokkhan po Arslan) oraz potomstwa jego synów: Kalyana, Mergenbeka i Melebirguta (Osnova, Pulkhatyn, Anikat, Alzhangul, Kovshutkhan, Karamergen). Pozostali przedstawiciele lini Ela wywodzą się od trzech synów Sovkhoza II - Melesura, Polota i Saklanmy (Muza Dag, Mudjakhid, Bagor Shakh, Djangarai Shakh, Andidjan, Art).
Przez sześć koni była reprezentowana linia Gelishikli (Surgadar, Nega Geli, Digraf, Yalkamysh, Melebatyr, Rei), przez dwa - najmłodszy obecnie ród Gundogara (Aisel Shakh, Silamo Naib) oraz ród Sere (Flayer, Karakurt), a po jednym przedstawicielu miały linie Melekusha (Garam Shakh), Everdy Teleke (Pelvan Khan), Kir Sakara (Gurid) i Araba (Lutsefal).
Do zobaczenia za rok! :-)